برگزاری جلسه سخنرانی با عنوان «جایگاه سگ در جوامع انسانی: یک پیشینه 40 هزار ساله»
در ادامه برگزاری سلسله جلسات سخنرانی کوتاه علمی، نشستی با موضوع «جایگاه سگ در جوامع انسانی: یک پیشینه 40 هزار ساله» توسط دکتر علی اکبر مسعودی دانشیار گروه دامپروری در کتابخانه دانشکده کشاورزی ارائه شد.

در این جلسه که به همت دکتر شفیعزاده معاون پژوهشی، دکتر کشتکار رییس کتابخانه، و جمعی از اساتید، دانشجویان و کارمندان دانشکده کشاورزی برگزار شد، سابقه جایگاه سگ در جوامع انسانی و مشکلات و مسائل آن مورد بحث و بررسی قرار گرفت. دکتر مسعودی در ابتدای جلسه تاریخچهای درباره اهلی شدن حیوانات و خصوصا سگها مطرح کردند و نشان دادند که موارد متعدد تاریخی و باستان شناسی نشان دهنده اهلی شدن سگها توسط بشر در 10 الی 40 هزار سال پیش بوده است. نیاز انسانهای اولیه به استفاده از سگ برای شکار حیوانات و تامین غذا و همچنین حفاظت از خود در برابر تهدیدات محیطی می تواند موید اهلی شدن زودهنگام این حیوان وفادار باشد. در ادامه وی با بررسی آثار بدست آمده از اکتشافات مناطق مختلف دنیا از قبیل شوش، آذربایجان و مناطی از اروپا اهلی شدن این حیوان را به مناطقی از آسیا و اروپا نسبت دادند. هر چند که از نظر ایدههای باستانی و قدیمی برای سگ در جوامع مختلف دیدگاههای وفاداری، حفاظت و فرازمینی وجود دارد ولی از نظر مسلمانان به دلیل نجس دانستن سگ محدودیتهایی برای کاربرد سگ در این جوامع وجود دارد. وی در ادامه به مضمون برخی آیات قران کریم در مورد سگ و اهمیت این حیوان پرداختند. ازجمله این آیات، آیه 4 سوره مائده است که می فرماید 'از تو می پرسند به طور جامع چه چیزهائى برایشان حلال است؟ بگو آنچه پاکیزه است برایتان حلال است، و نیز آنچه که از میان حیوانات شکارى که تعلیم دادهاید از قبیل سگ، شکار کند بشرطى که تعلیم یافته باشد مى توانید از نیم خورده آنها بخورید، و بشرطى که هنگام رها کردن سگ، جهت شکار نام خدا را برده باشید، و از خدا بترسید، و در شکار حیوانات زیاده روى مکنید، که خدا در حسابگرى سریع است' و یا آیه 18 سوره کهف که می فرماید' و مىپندارى که ایشان بیدارند در حالى که خفتهاند و آنها را به پهلوى راست و چپ مى گردانیم و سگشان بر آستانه غار دو دست خود را دراز کرده بود، اگر بر حال آنان اطلاع مییافتى گریزان روى از آنها بر میتافتى و از مشاهده آنها آکنده از بیم مى شدى'. دکتر مسعودی در ادامه نقش سگ را در جوامع روستایی و شهری به تفکیک بیان کردند و خاطرنشان کردند که نقش سگ در حفاظت از دامها، نگهبانی از منازل و سکونتگاهها نقش برجسته ای در محیطهای عشایری و روستایی بازی می کند. نقش این حیوان در جوامع شهری گسترده تر شده است و سگها در جستجوی مناطق مینگذاری شده، پیدا کردن مواد مخدر، همراهی پلیس در برخورد با مجرمان و کشف برخی از بیماریها از جمله سرطان نقش بسیار کلیدی و مهمی را دارند. در کشور عزیزمان ایران اهمیت سگها در کشف مواد مخدر، هوشیار نمودن سربازان مرزی و پیدا کردن افراد زیر آوار مانده در مناطق زلزله زده بم و ساختمان پلاسکو در سالهای گذشته از خاطرهها فراموش نشده اشت.در ادامه سخنرانی بیان شد که در کشورهای مختلف قوانین متفاوتی برای استفاده از سگها وجود دارد ولی در ایران قوانین مبسوطی در این زمینه دیده نمیشود و نیازمد تدوین قوانین متناسب با نیازهای جامعه می باشد. نگهداری و استفاده از این حیوان بسیار سودمند و گردش مالی بسیار بزرگی که در این حوزه وجود دارد بیشتر زیر زمینی بوده و از دیدهها پنهان می باشد، بنابراین نیازمند به روز رسانی قوانین نگهداری و استفاده کارامد از سگ بیش از پیش وجود دارد. در ادامه سخنرانی وی به اثرات اجتماعی و زیست محیطی سگهای ولگرد اشاره کردند و خاطر نشان کردند که سگهای ولگرد سالیانه باعث خسارت جانی و صدمات بسیار زیادی به جوامع انسانی و محیط زیست می شوند. از اثرات جانبی و مخرب این حیوانات، می توان به گاز گرفتن و انتقال بیماری هاری به انسان، دریده شدن حیوانات وحشی، از بین رفتن شیرهای تانزانیا و چیتاهای ایرانی به علت آلوده شدن با مدفوع سگهای ولگرد اشاره کرد. وی در پایان بیان نمود که دستیابی و پرورش سگ های پلیس از نیازمندیهای کشور می باشد که باید مورد توجه قرار گیرد و باید سیاستگذاری مناسبی در این حوزه صورت پذیرد تا کشور نیازمند واردات این حیوانات بسیار سودمند نباشد. از طرفی تغذیه سگهای ولگرد باعث ازدیاد این حیوانات در محیط زیست اطراف ما می شود که باید با آگاهی بخشی مانع ازدیاد این حیوانات شده و اثرات مخرب زیست محیطی سگهای ولگرد را کاهش داد. علاقمندان برای اطلاعات بیشتر می توانند به مقاله منتشر شده توسط دکتر مسعودی و همکارانشان مراجعه نمایند. https://doi.org/10.1002/vms3.70012