همایش ملی «برنامه درسی و عدالت» برگزار شد
بیستمین همایش سالانه «انجمن مطالعات برنامه درسی ایران» با عنوان 'برنامه درسی و عدالت' با قرائت پیام رییس جمهور 21 آذرماه 1403 در سالن شهید مطهری دانشگاه تربیت مدرس آغاز به کار کرد.

در این مراسم دکتر سامان حسینخانی سرپرست معاونت آموزشی دانشگاه تربیت مدرس تغییر پارادایمهای فکری را بر حوزه آموزش نیز اثرگذار دانست و گفت: دانشگاهها و مدارس کنونی محصول تفکر مبتنی بر انسان محوری است این تفکر منجر به گسترش دموکراسی، گسترش تحقیقات علمی و اقتصاد مشتری محور شد. امروزه صاحبنظران معتقدند دوران حاکمیت جریان اطلاعات و دیتا بر ما آغاز شده و این تغییر پارادایم فکری قطعا بر آموزش تاثیرگذار خواهد بود.
وی خاطر نشان ساخت: آموزش میتواند در تمام دنیا تحول ایجاد کند و در دانشگاهها، آموزش، زیربنای پژوهش و فناوری است و اگر باعدالت نیز همراه باشد تاثیر بیشتری خواهد داشت.
در ادامه دکتر سید ضیا هاشمی معاون علمی، فرهنگی و اجتماعی معاون اول رییس جمهور در سخنانی ضمن تشکر از دست اندرکاران برگزاری این همایش به توجه و اهتمام ویژه دولت به دستاوردهای علمی این همایش و تسهیل گری در امر آموزش و پژوهش و مطالعه دانشجویان اشاره نمود.
دکتر هاشمی در ادامه پیام ویژه دکتر پزشکیان رییس جمهور را خطاب به بیستمین همایش سالانه « انجمن مطالعات برنامه درسی ایران» قرائت کرد.
در ادامه دکتر مرتضی کرمی رییس انجمن مطالعات برنامه درسی در سخنانی به معرفی کوتاهی از اهداف و برنامههای این انجمن پرداخت و مرجعیت علمی، مسئولیت اجتماعی و کنشگری در اشتغال دانش آموختگان را از جمله اهداف راهبردی انجمن عنوان کرد.
دکتر جواد حاتمی دبیر علمی این همایش به عنوان سخنرانی بعدی این مراسم در سخنانی به تعداد مقالات رسیده به دبیرخانه همایش اشاره کرد و گفت: ۲۰۵ مقاله به دبیرخانه همایش ارسال شد که از این تعداد، بیش از ۷۰ مقاله مورد پذیرش قرار نگرفتند و ۳۴ مقاله برای ارائه شفاهی پذیرش شد و مابقی به صورت پوستر ارائه خواهد شد.
وی خاطر نشان ساخت: امیدواریم در دورههای آتی این همایش، جایزه ملی عدالت آموزشی در کشور را ایجاد کنیم و از بنیادها و نهادهای فعال در حوزه عدالت آموزشی و کنشگران فعال این حوزه تجلیل نماییم. همچنین دانشگاه تربیت مدرس نیز به عنوان دانشگاه مولود انقلاب، قطب توسعه عدالت آموزشی در کشور معرفی شود.
در ادامه مراسم دکتر فرطوسی دبیرکل ملی یونسکو در ایران از برنامه درسی به عنوان یکی از اجزای کلیدی نظامهای آموزشی یاد کرد که یونسکو به آن توجه ویژهایدارد.
وی اظهار داشت: برنامه درسی باید بر اساس نیازهای اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی هر کشور طراحی شود و از ویژگیهای برنامه درسی، انعطاف پذیری آن است تا بتواند به نیازهای خاص جوامع محلی پاسخ فراخوری بدهد.
دبیرکل ملی یونسکو در ایران تصریح کرد: توجه به فرهنگ و زبان بومی در برنامه درسی و فراگیر بودن و دسترسی همه افراد به آموزش از جمله موضوعاتی است که یونسکو بر آن تاکید دارد و برنامه درسی باید به گونهایطراحی شود که نیازهای همه کودکان را مدنظر قرار دهد و آموزش مادام العمر را برای آنان تضمین نماید.
وی بر اهمیت نوآوری در روشهای تدریس و استفاده از فناوریهای نوین برای تقویت یادگیری تاکید کرد.
دکتر فرطوسی اذعان داشت: برنامه درسی باید شامل معیارهایی برای ارزیابی کیفیت آموزش باشد و بهبود کیفیت آموزشی نیازمند توسعه حرفهایمستمر معلمان است و یونسکو بر لزوم آموزش معلمان و ارائه فرصتهای یادگیری مداوم تاکید بسیار دارد.
وی بر اهمیت توجه به کارآفرینی برای بسط عدالت آموزشی تاکید کرد و گفت: برنامه درسی باید مهارتهای کارآفرینی را در دانش آموزان تقویت کند تا خودشان بتوانند فرصتهای شغلی ایجاد نمایند و تقویت نوآوری وخلاقیت منجر به ایجاد نسل جدیدی از کارآفرینان خواهد شد.
وی بر لزوم توجه یونسکو به موضوعات محیط زیستی و توسعه پایدار در برنامه درسی، توجه به تنوع فرهنگی در آموزش، ارزیابی مستمر برنامه درسی و اصلاح آن تاکید کرد و گفت: برنامه درسی باید فرایندی پویا و چندجانبه باشد و با مشارکت ذینفعان آموزشی شامل معلمان، دانش آموزان، والدین و جامعه باید برنامه درسی متناسب با نیازهای واقعی جامعه تدوین شود.
دکتر لطیفی رییس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش به عنوان سخنران بعدی این همایش به دوگانههای چالش برانگیز عدالت و کیفیت در برنامه درسی اشاره کرد و گفت: عدالت در برنامه درسی یعنی برنامه درسی و مواد آموزشی به گونهایباشد که زمینه دسترسی برابر همه دانش آموزان به محتوای آموزشی مطلوب را فراهم نماید.
وی درادامه به چالشهای پیش رو در این خصوص از جمله برنامه درسی مبتنی بر رویکردهای فعال و متکی به معلم توانمند یا برنامه درسی خودخوان، برنامه درسی با تجهیزات و امکانات مطلوب و به قدر کفایت و یا امکانات حداقلی و محتوای آموزشی ناظر بر کنکور را از جمله این چالشها عنوان کرد.
وی بر لزوم عبور از عادتهای ذهنی و ارتقای افکار عمومی از ابعاد فروگذار شده عدالت و کیفیت آموزشی تاکید کرد.
دکتر رضوان حکیم زاده معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پروش در ادامه با بیان آماری از دانش اموزان مقطع ابتدایی در کشور گفت: حدود ۹ میلیون و۲۲۰ هزار دانش آموز ابتدایی در کشور است که حدود ۶۰۰ هزار نفر آنان از اتباع هستند و حدود ۲۶ درصد از آنان را دانش آموزان روستایی تشکیل میدهند. ۳۸۷ هزار کلاس درس در دوره ابتدای در کشور وجود دارد و ۳۶۰ هزار نفر نیروی انسانی در دوره ابتدایی مشغول تدریس و خدمت هستند.
وی به مفهوم ابعاد و چالشهای ارتباط مفهومی عدالت آموزشی و عدالت برنامه درسی پرداخت و تصریح کرد: عدالت آموزشی یعنی فراهم بودن دسترسی برابر به آموزش با کیفیت برای همه اما عدالت برنامه درسی به طراحی و اجرای برنامه درسی اشاره دارد که نیازهای متنوع یادگیرندگان را در نظر میگیرد.
وی در ادامه به تشریح عدالت در برنامه درسی و دیدگاه فراگیر در این خصوص پرداخت.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش افزود: ساختار خانواده دانش آموزان، مهاجر بودن آنان، قومیت، نژاد، مذهب، زبان و منطقه جغرافیایی آنان میتواند در شرایط یادگیری دانش آموزان تفاوت ایجاد کند.
وی یادآور شد: برنامه درسی میتواند در جهت پر کردن شکافهای ایجاد شده ناشی از برخی از سیاستهای موجود نقش موثری ایفا نماید.
دکتر حکیم زاده در پایان بر لزوم توجه به سه اصل مهم در رویکرد فراگیر در طراحی برنامه درسی شامل چرایی یادگیری ( انگیزش)، چیستی یادگیری (محتوا) و چگونگی یادگیری (تعیین اهداف، استراتژیها و مهارتها) تاکید کرد.